Skip to document
Welcome to StudocuSign in to access the best study resources
Guest user
0followers
HomeMy LibraryAsk AI
  • You don't have any recent items yet.
My Library
  • You don't have any courses yet.
  • You don't have any books yet.
  • You don't have any Studylists yet.

128778954-Kinagisnang-Balon

128778954-Kinagisnang-Balon
Course

Wika Kultura (FIL 289)

100 Documents
Students shared 100 documents in this course
Academic year: 2019/2020
Uploaded by:
II
IZ IZS
Phinma-republican College
0followers
5Uploads
0upvotes

Comments

Please sign in or register to post comments.

Students also viewed

Related documents

Preview text

Kinagisnang balon

May isangbinatang nagngangalang Tony na nakulong dahil sa pagnanakaw. Natuto siyang magnakaw

dahil sa naospital ang ina at nagkasakit ang bunso nito na namatay rin. Sa kulungan ay kanyang

nakasama sina Bok na nakulong dahil sa panghoholdap, si Doming na nakulong dahil sa pagpatay sa

kaibigang tinaksilan siya at nagkarelasyon sa kanyang asawa, at si Erman na walang anak.

Nakilala niya rin doon sina Miss Reyes na isang nars at napalapit sa kanya at si Padre Abena na

nagtuturo sa kanya at nagsilbi na ring ama-amahan niya.

Kinasusuklaman ni Tony ang kanyang ama na si Mang Luis. Ito ay dahil sa si Mang Luis ang kanyang

sinisisi sa lahat.

Nang binisita siya ng kanyang ama ay kanyang ipinalabas ang kanyang sama ng loob. Nagpaliwanag ang

kanyang ama. Pinuntahan na rin nito ang kanyang ina na gumaling na pala at siya ay pinatawad nito.

Kaya hinanap niya si Tony para humingi rin ng tawad. Hindi siya pinakinggan ni Tony. Kaya umalis na

lang siya.

Dumugo ang sugat ni Tony kaya ito ay ginamot ni Miss Reyes at pinagbilinan siya na huwag gumalaw.

Kinausap ni Mang Luis si Padre Abena. Kinausap ni Padre Abena si Tony ngunit talagang ito'y galit na

galit. Nang makita ni Miss Reyes si Tony ay kanya itong sinabihan kaya humingi ng tawad si Tony at

tinanggap naman ito ni Miss Reyes. Sinabihan ni Padre Abena na kung si Miss Reyes nga ay

nakapagpatawad e siya pa kaya..

Tandang Owenyo - siya ay isang agwador sa kanilang bayan,namana niya ang paggiging ganito sa kanya

rin ama. Iniigiban niya ang ilang malalaking bahay sa kanilang lugar upang makakita ng pera at para

buhayin ang kanyang pamilya, ito lang kasi ang alam niyang gawain para matustusan ang mga

pangangailangan ng kanyang pamilya.

Nana Pisyang - siya ay isang labandera sa kanilang bayan, namana niya ito sa kanyang ina na si Da

Felisa, hindi lang paglalaba ang alam nitong gawin kundi ang paghihilot na itinuro sa kanya ng kanyang

ina. Ito ang hanap buhay niya upang may kainin sila pagdating ng

hapunan.

Enyang - ang dalagita nilang mag-asawa na tumutulong sa kanyangina na si Nana Pisyang sa paglalaba't

paghahatid ng mga damit.

Narciso - nakapagtapos ng haiskul na hindi nakapagpatuloy sa pag-aaral hanggang kolehiyo dahil na

din sa kahirapan, dahil sa may pinag-aralan at masipag pagdating sa pag-aaral ay ayaw niyang matulad

sa kanyang ama na isang agwador lamang, tila ikinahihiya niya ang pagiging agwador ng kanyang ama.

Dekonstruksyon - ito ay hindi nagtataglay ng isang kahulugan lamang, masalimuot at maraming

kontradiksyon na siyang nagpapakita ng mga "gaps, silences at omissions" ng teksto. Tago ang tunay

na kahulugan dahil sa pinangangalagaang ideolohiya ng may-akda pag-iisa-isa ng mga sinasabi ng

may-akda sa texto. Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang iba't ibang aspekto na bumubuo sa tao at

mundo kasi ng ilang mga pilosopo at manunulat na walang iisang pananaw ang nag-udyok

sa may-akda na sumulat kundi ang pinaghalu-halong pananaw na ang nais iparating ay ang kabuuan ng

pagtao at mundo ang kwento sa paglalarawan kung gaano kahalaga ang balon sa Tibag"

ito ang lugar kung saan nakatira si Narciso at ang kanyan pamilya ".Kung kailan ba ito ginawa, at mga

sari-saring kwentong bumabalot sa balon nagkakilala ang kanyang ama na si Tandang Owenyo at

ang kanyang ina na si Nana Pisyang, si Tandang Owenyo ay taga-igib ng tubig na mana niya sa kanyang

ama na si Ba Meroy at si Nana Pisyang naman ay labandera na namana niya pa sa kanyang ina na si Da

Felisa. Ang kanilang anak na si Enyang ay tumutulong sa kanyang ina na si Nana Pisyang sa paglalaba't

paghaatid ng mga damit, at si Narciso naman ay ang anak ng mag-asawang naghihimagsik dahil ayaw

nitong maging katulad ng kanyang ama n agwador lamang Narciso o si Narsing "tawag sa kanya ng

mga tao" ay nakapagtapos ng haiskul dahil na nga sa kahirapan hindi na ito nakapagpatuloy pa

hanggang sa

kolehiyo, masipag pagdating sa pag-aaral, palaging may dalang libro at sa library pa ng bayan

nagbabasa't humihiram ng libro. Labis itong naghihimagsik dahil ayaw niyang pumasan ng pingga, kung

magiigib man siya ay walang gamit ng pingga tanging bitbit lang ng kanyang dalawang kamay ang balde.

Isang araw binigyan siya ng kanyang ina ng konting babaunin, ito ay ang naipon sa paglalaba't

pinagbilhan ng ilang upo't talagang inilalaan nila para sa susunod na pasukan ng mga nakaabata iya

pangkapatid. Nakituloy siya sa isang tiyahin niya sa Tundo, sa Velasquez. Sa araw ay naglalakad siya

upang makahanap ng kahit na anong mapasukan wag lang ang pag-aagwador, sa paghahanap ng

mapapasukan ay nakaranas na din siya ng gutom pero tiniis niya ito, sinubukan na rin niya sa mga

kompanya at mga paggawaan ngunit parating may nakasabit na " No Vacancy at Walang Bakante ".

Hindi lamang siya ang nabibigo sa paghahanap ng trabaho may madalas pa siyang makasabay na tapos

ng edukasyon at komers at kahit may mga dala itong papel na may pirma ng mga senador o

kongresman ay pareho din walang mahanap na pwedeng mapasukan. Napadaan siya sa isang malaking

gulayan ng intsik, kinausap niya ito ng nakitang nagpapasan ng dalawang ng tubig na tabla at dito siya

nagtrabaho ng araw na iyon. Kinabukasan ng hapon ay nagpaalam siya sa kanyang tiyahin na nasa

Velasquez, sumakay siya ng truck pauwi sa kanilang bayan sa lalawigan. Magtatakip silim na siya ng

dumating sa Tibag ang sumunod sa kanyang si Enyang ay tahimik na naghain ng hapunan, habang sila'y

kumakain nararamdaman ni Narsing na naghihintay ang ama't ina niya sa kanyang pagsasalaysay

tungkol sa paghahanap trabaho sa Maynila ngunit ano naman ang maibabalita niyang hindi pa nila alam

kung gaano kahirap maghanap ng trabaho sa Maynila. Noong gabing iyon nagkasagutan sila ng kanyang

ama, iminungkahi ng kanyang ama na ibig naman niyang maghanap buhay subukan nalang niya ang

umigib, ngunit hindi nakapagpiigil si Narsing at malakas at pahingal na sagot "Ano ba kayo!, Gusto niyo

pati ako maging agwador " pagkatapos ay ang kanyang ina ay napatakbo at tanong ng tanong kung ano

ba ang nangyari dahil minumura ito ng kanyang ama, pinagsasampal siya ng kanyang ama at itinaas niya

ang kanyang kamay upang sanggahin ang isa pang sampal at nakita niya ang nagliliyab na mata ng

kanyang ama, sumisigaw ang kanyang ina habang umiiyak yakap siyang mahigpit ng kanyang ina.

Pagkatapos ng mga nangyari ay kung ano-anong balita ang kumakalat sa Tibag, isang linggo pagkatapos

ng pagsasagutan nilang mag ama ay nadisgrasya sa balon ang Tandang Owenyo, ang dibdib nito ay

pumalo sa nakatayong balde at ito'y napilayan at nabalingat naman ang isang siko niya sabi ng marami

ay nahilo ang matanda ang iba nama'y wala raw sa isip niya ang ginagawa hindi niya

inaasahang mangyari na hindi siya kinantyawan at pinagtawanan , nalapnos ang kanyang balikat at

magdamag na nanakit ang kanyang buto pagakyat panaog sa mga hagdang matatarik sa pagsalin at

pabuhat ng tubig. Habang siya ay nakahiga sa sahig ay naisip niyang taniman ng taniman ang bakuran

nilang ngayo'y hindi na kanila't inuupahan na lamang, maaga pa ay bumaba na si Narsing at muling

nagigib ng tubig habang mahapdi pa ang kanyang balikat, ng hapon na iyon habang naghihintay si

Narsing sa kanyang turno sa balon ay nagbibiruan ang mga dalaga't kabinataan sa paligid

ng balon may tumatawang nagsabing binyagan ang kanilang bagong agwador "

Binyagan si Narsing " at may nangahas na nagsaboy ng tubig

"May liwanag pong nanggagaling sa kanya. Parang po siyang nabibihisan ng araw. Noong una

po'y nagpapakita lang siya, umiiyak, at saka nawawala. Pero nitong huli'y nagsasalita na siya.

Sabi po niya'y di mo ako mapangingiti, Ineng, maraming kasalanan ang tao. Ewan ko po kung

sa kanya ko nakuha ang mga sugat ko. Pero sabi po niya, kung magpapakabait daw po lahat ng

mga tagarito, isang araw ay mawawala ang sumpa. At ang sabi rin po niya, darating daw ang

araw at lalapit daw po sa akin ang lahat ng may sakit at makapanggagamot daw po ako. Hindi

lang daw po ng sugat ng katawan pati'y 'yung sugat ng mga kaluluwa," pahayag ni Elsa.

"Lagi kang tinutukso ng mga tao dito bilang putok sa buho. At noong araw na nakita mo ang

Birhen ay nakagalitan ka daw ni Mrs. Alba. May sama ka ba ng loob sa mga tao dito, Elsa?

Hindi ako naniniwala sa mga milagro," tugon ng pari kay Elsa.

Sa bahay nina Elsa ay nag-aaalalang kinausap siya ni Aling Saling. "Baka pagtawanan ka ng

mga tao. Baka matanggal tayo sa trabaho kay Mrs. Alba.

Nagising si Aling Saling na wala sa kanyang tabi si Elsa. Hinanap nina Aling Saling, Chayong

at Baldo si Elsa. Nagtungo sila sa burol, doon nakita nilang nakaluhod si Elsa. Wala na ang

mga sugat sa katawan ni Elsa. Lumapit ang isang tagabaryo, "Baldo, iyong kaibigan mong

taga-Maynila, 'yung tiningnan ni Elsa, nawala na raw ang sakit niya! Gumaling na raw siya!"

Lumuhod sila sa harap ni Elsa.

Hinahagud ni Elsa ang mata ni Lolo Hugo. Binihisan nila si Elsa ng puting-puting damit na

pagmamay-ari ng pinsan ni Chayong na dating nagmamadre. Lumakad sila na tila munting

prusisyon. "Baldo, pagbutihin mo! Baka maawa sa'yo ang Mahal na Panginoon at pagkalooban

ka ng asawa," ani Lucio nang napadaan ang pangkat nina Elsa sa harap nito.

Ang ilang usiserong tagabaryo ay nasa burol na. Pilit hinahanap ang birhen. "Baka dito! Baka

nagtatago lang dito! O baka naman diyan sa kabilang puno." "Huwag kang maingay. Naka

matakoy lumabas!" Iniisnpeksyon nila ang puno, ang iba ay may dala pang flashlight.

Pagkahapon, maraming tao sa bahay nina Elsa. Iniharap ni Baldo ang isang pasyenteng

naipitan ng ugat sa paa upang ipagamot kay Elsa. Lahat ay nakamasid sa kanyang ginagawa.

Tinawag ni Mrs. Alba sina Aling Saling, Chayong, Baldo at Sepa. Kailangan daw nilang mag-

organisa upang tulungan at bantayan si Elsa.

Malalim na ang gabi. Nagising si Chayong sa pagkakahilik ni Pilo, ang kanyang kasintahan.

Nasa ilalim sila ng bahay, sa may tangkal ng baboy.

"Huwag Pilo! Natatakot ako," ani ni Chayong. "Ba't ka natatakot, ako lang 'ti di ba mahal mo

ako? Chayong, mapapanis tayo!" tugon ni Pilo. "Alam mo namang gutso kong malinis ako bago

makasal. 'Yun lang ang maibigay ko sa'yo." "Ngayon mo na ibigay Chayong."

"Ba't ako pa ang nagustuhan mo? Marami ka namang girlfriend a. H'wag Pilo..! Talaga

namang marami kang girlfriend. Pati nga si Elsa niligawan mo n'on," ani ni Chayong. "Lahat ng

babae kaya kong lagawan, pero si Elsa hindi. Ewan ko kung bakiy. Parang hindi siya babae e.

Parang hindi siya tao. Kelan ba tayo papakasal?"

"Nakausap ko si Elsa, Pilo," sabi ni Chayong. "Lahat ba naman ng gagawin mo'y ikinukunsulta

mo pa kay Elsa," sagot ni Pilo. "Alam niya ang lahat," agad na tugon ni Chayong. Umalis si

Chayong at sa kanilang bahay ay naligo siya. Sinabunan niya ang mga bahagi ng kanyang

katawan na hinagkan ni Pilo.

Canal De La Reina

Inilarawan ang tagpuan bilang isang maburak, mabaho, at pinamumutiktikan ng mga

iskuwater, at si Nyora Tentay ang nagmimistulang pinuno rito. Ang lugar na ito ay simbolo

ng mga lunggati ng bawat isa, lalo na ng mga mahihirap. Ipinapakita rin nito na hindi lamang

mga bagay o mga tao ang maaaring maging simbolo ng pagbabago. Nagkaroon ng relasyon ang

mga tauhan sa tagpuang Canal de la Reina dahil ang lupang pagmamayari ni Caridad ay

nadirito. Maraming pangyayari ang naganap sa lugar na ito at dito umikot ang pinaka-

kalamnan ng nobela.

Ang suliranin ay nag-umpisa nang malaman ni Caridad na binili ang kanyang lupa, di umano ni

Nyora Tentay mula sa dating katiwala nila na si Osyong. Dahil sa mga pangyayaring ito, hindi

naiwasang magkaroon ng alitan sa pagitan ng dalawa. Nagkaroon ito ng solusyon nang isang

araw ay may dumating na napakalakas na bagyo sa bansa. Naging dulot nito ay ang

pagkakatangay sa baha ng mga naninirahan sa Canal de la Reina at kasama rito si Nyora

Tentay. Sa di inaasahang pangyayari ay napunta sa pamilyang de los Angeles ang mga

papeles ni Nyora Tentay sa pamamagitan ni Ingga ngunit pinili pa rin itong isauli ng pamilya

dahil nais nilang maging patas. Dahil na rin siguro sa mga pangyayari ay naisip na ni Nyora

Tentay na masama ang kanyang mga ginagawa. Tinanggap nito ang kanyang pagkatalo at

ibinalik ang lupa sa tunay na nagmamay-ari. Makikita rito na ang tao ay maaaring magbago

para sa ikabubuti nito. Hindi lahat ay isinilang na masama dahil tayo ay nilikha ayon sa

katangian ng Diyos. Kahit kalian ay hindi mananaig ang kasamaan sa kabutihan.

Maraming makiktang isyung-panlipunan sa nobela. Bukod sa kahirapan ay makikita rin ang

tungkol sa kurapsyon. Sa pagnanais ni Nyora Tentay ba mapasakanya ang mga lupain sa Canal

de la Reina, maging ang mga pulis at mismong mayor ay sinuhulan niya. Hanggang sa ngayon

ay nagaganap pa rin ito sa iba’t ibang panig ng ating bansa. Maliit man o matataas na tao ay

nasasangkot sa ganitong mga gawain. Dahil dito, buhay ng mga mamamayan ang

naaapektuhan. Bumababa na rin tuloy ang ekonomiya at hindi nagiging maayos ang

pamamalakad ng batas ng ating bansa.

Ang kalutasan ng nobela ay naging maayos at masaya. Ang lahat ay nagdiwang dahil ang

kanilang mga suliranin ay natapos sa isang maayos at mapayapang paraan. Si Junior ay

pinayagan nang kumuha ng abogasya at si Leni at Gerry naman ay nagpakasal na. Nagpasya

silang mag-umpisa ng bagong buhay at mga pangarap sa kanilang lupa sa Canal de la Reina.

Was this document helpful?

128778954-Kinagisnang-Balon

Course: Wika Kultura (FIL 289)

100 Documents
Students shared 100 documents in this course

University: Phinma-republican College

Was this document helpful?
Kinagisnang balon
May isangbinatang nagngangalang Tony na nakulong dahil sa pagnanakaw. Natuto siyang magnakaw
dahil sa naospital ang ina at nagkasakit ang bunso nito na namatay rin. Sa kulungan ay kanyang
nakasama sina Bok na nakulong dahil sa panghoholdap, si Doming na nakulong dahil sa pagpatay sa
kaibigang tinaksilan siya at nagkarelasyon sa kanyang asawa, at si Erman na walang anak.
Nakilala niya rin doon sina Miss Reyes na isang nars at napalapit sa kanya at si Padre Abena na
nagtuturo sa kanya at nagsilbi na ring ama-amahan niya.
Kinasusuklaman ni Tony ang kanyang ama na si Mang Luis. Ito ay dahil sa si Mang Luis ang kanyang
sinisisi sa lahat.
Nang binisita siya ng kanyang ama ay kanyang ipinalabas ang kanyang sama ng loob. Nagpaliwanag ang
kanyang ama. Pinuntahan na rin nito ang kanyang ina na gumaling na pala at siya ay pinatawad nito.
Kaya hinanap niya si Tony para humingi rin ng tawad. Hindi siya pinakinggan ni Tony. Kaya umalis na
lang siya.
Dumugo ang sugat ni Tony kaya ito ay ginamot ni Miss Reyes at pinagbilinan siya na huwag gumalaw.
Kinausap ni Mang Luis si Padre Abena. Kinausap ni Padre Abena si Tony ngunit talagang ito'y galit na
galit. Nang makita ni Miss Reyes si Tony ay kanya itong sinabihan kaya humingi ng tawad si Tony at
tinanggap naman ito ni Miss Reyes. Sinabihan ni Padre Abena na kung si Miss Reyes nga ay
nakapagpatawad e siya pa kaya..
Tandang Owenyo - siya ay isang agwador sa kanilang bayan,namana niya ang paggiging ganito sa kanya
rin ama. Iniigiban niya ang ilang malalaking bahay sa kanilang lugar upang makakita ng pera at para
buhayin ang kanyang pamilya, ito lang kasi ang alam niyang gawain para matustusan ang mga
pangangailangan ng kanyang pamilya.
Nana Pisyang - siya ay isang labandera sa kanilang bayan, namana niya ito sa kanyang ina na si Da
Felisa, hindi lang paglalaba ang alam nitong gawin kundi ang paghihilot na itinuro sa kanya ng kanyang
ina. Ito ang hanap buhay niya upang may kainin sila pagdating ng
hapunan.
Enyang - ang dalagita nilang mag-asawa na tumutulong sa kanyangina na si Nana Pisyang sa paglalaba't
paghahatid ng mga damit.
Narciso - nakapagtapos ng haiskul na hindi nakapagpatuloy sa pag-aaral hanggang kolehiyo dahil na
din sa kahirapan, dahil sa may pinag-aralan at masipag pagdating sa pag-aaral ay ayaw niyang matulad
sa kanyang ama na isang agwador lamang, tila ikinahihiya niya ang pagiging agwador ng kanyang ama.
Dekonstruksyon - ito ay hindi nagtataglay ng isang kahulugan lamang, masalimuot at maraming
kontradiksyon na siyang nagpapakita ng mga "gaps, silences at omissions" ng teksto. Tago ang tunay
na kahulugan dahil sa pinangangalagaang ideolohiya ng may-akda.Ang pag-iisa-isa ng mga sinasabi ng
may-akda sa texto. Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang iba't ibang aspekto na bumubuo sa tao at
mundo.Pinaniniwalaan kasi ng ilang mga pilosopo at manunulat na walang iisang pananaw ang nag-udyok
sa may-akda na sumulat kundi ang pinaghalu-halong pananaw na ang nais iparating ay ang kabuuan ng
pagtao at mundo.Inumpisahan ang kwento sa paglalarawan kung gaano kahalaga ang balon sa Tibag"
ito ang lugar kung saan nakatira si Narciso at ang kanyan pamilya ".Kung kailan ba ito ginawa, at mga
sari-saring kwentong bumabalot sa balon.Dito nagkakilala ang kanyang ama na si Tandang Owenyo at
ang kanyang ina na si Nana Pisyang, si Tandang Owenyo ay taga-igib ng tubig na mana niya sa kanyang
ama na si Ba Meroy at si Nana Pisyang naman ay labandera na namana niya pa sa kanyang ina na si Da
Felisa. Ang kanilang anak na si Enyang ay tumutulong sa kanyang ina na si Nana Pisyang sa paglalaba't
paghaatid ng mga damit, at si Narciso naman ay ang anak ng mag-asawang naghihimagsik dahil ayaw

Students also viewed

Related documents